Πανεπιστήμια για όλους;

Αν σε λίγο καιρό  οι καθηγητές απειλούν πως θα  βάλουν κακούς βαθμούς και οι μαθητές  αδιαφορούν, είναι επειδή θα πιστεύουν πως όλοι θα πάνε όλοι στο πανεπιστήμιο και πως οι κακοί βαθμοί δεν πρόκειται να τους σταματήσουν.

 «Μην ανησυχείτε. Μπορείτε όλοι να πάτε στο Πανεπιστήμιο και να τα πάτε καλά».

Αν και αυτό το μήνυμα δεν είναι για τους μαθητές με υψηλές επιδόσεις που στοχεύουν σε έγκριτα πανεπιστήμια όπου οι βαθμοί και βαθμολογίες στις εξετάσεις έχουν σημασία, απευθύνεται όμως σε μαθητές που γνωρίζουν λίγα πράγματα για τα πανεπιστήμια και ιδιαίτερα σε εκείνους των οποίων οι γονείς δεν έχουν πάει σε αυτά.

 Με αυτό το μήνυμα το κίνητρο των μαθητών  να εργαστούν στο σχολείο εξαφανίζεται, παραπλανώνται, και συνεχίζουν να ονειρεύονται σπουδές και καριέρες, ενώ θα μπορούσαν να βρουν πιο παραγωγικές και επιτυχημένες διαδρομές μετά το λύκειο. Εξ΄ άλλου  ενδιαφέρον έχει να δούμε όχι μόνο πόσοι μπαίνουν στα  πανεπιστήμια, αλλά και πόσοι αποφοιτούν.

Στο παρελθόν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές λειτουργούσαν ως «φύλακες», συμβουλεύοντας τους μαθητές με χαμηλές επιδόσεις σχετικά με τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν  προς άλλα πολύ καλά επαγγέλματα εκτός πανεπιστημίου, αλλά σήμερα λίγοι είναι αυτοί που αποφασίζουν να σπάσουν τη φούσκα που λέγεται « Κι εγώ μπορώ να σπουδάσω». Έτσι πολλοί γονείς και μαθητές κάνουν σχέδια για σπουδές στο πανεπιστήμιο που πιθανόν όμως να μην έχουν την αίσια έκβαση που επιθυμούν.

Το σύνθημα « Πανεπιστήμιο για όλους» μπορεί να δημιουργήσει αρνητική επίδραση στο κλίμα του λυκείου. Μαθητές με υψηλές επιδόσεις να μπουν στον πειρασμό να αναρωτηθούν μήπως τελικά μπορούν να προετοιμαστούν για κάποιο πανεπιστήμιο με λιγότερη προσπάθεια; Κι αν κάποιοι σκεφτούν να αναζητήσουν κάποια μορφή δικαιοσύνης σ΄αυτούς που αργότερα θα κολλήσουν στις σπουδές τους ή θα καταλήξουν με πτυχία αμφίβολης αξίας, τα χρόνια του λυκείου θα έχουν σπαταληθεί, θα έχει διαταραχθεί το κλίμα και θα έχουν μειωθεί τα καλά πρότυπα.

 Κι όμως κάποτε θα πρέπει να πούμε στους μαθητές πως αν θέλουν να κάνουν καλές πανεπιστημιακές σπουδές  θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθεια και να πάρουν καλούς βαθμούς στο λύκειο.

Οι όροι του ανταγωνισμού έχουν αλλάξει. Έχουν προκύψει νέοι «κανόνες παιχνιδιού».

Μπορεί όλοι πλέον οι μαθητές να σχεδιάζουν την απόκτηση ενός πτυχίου, αλλά αν δεν είναι καλά προετοιμασμένοι θα καθυστερήσουν δαπανώντας επιπλέον χρόνο, χρήματα ή θα οδηγηθούν σε υποβαθμισμένες σπουδές με μικρό αντίκρισμα στην αγορά εργασίας.

Τα σχολεία επίσης θα πρέπει να ξεκαθαρίσουν τις παρανοήσεις αφού τα γεγονότα είναι σαφή.  Η επίδοση στο λύκειο έχει αξία. Η μελέτη, οι εργασίες, η παρακολούθηση των μαθημάτων, η αυτοπειθαρχία, η επίτευξη καλών βαθμών έχουν όλα τη σημασία τους, αφού  συνδέονται με το αν οι μαθητές πετύχουν σε σπουδές με κύρος και αναγνώριση, ή  ακόμη και στην εργασία τους, μιας και θα έχουν μάθει να εργάζονται, να διαχειρίζονται το χρόνο τους, να μη τα παρατάνε, και να αγωνίζονται.  Πράγματα χρήσιμα ακόμη και όσους δεν πρόκειται να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια.

Οι μαθητές των λυκείων χρειάζονται κίνητρα. Κι ένα τέτοιο κίνητρο είναι όταν στοχεύουν σε επιλεγμένα πανεπιστήμια στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Τότε ξέρουν πολύ καλά πόσο μετράνε οι καλοί βαθμοί στο σχολείο και η υψηλή βαθμολογία στις εξετάσεις. Τότε είναι που συνειδητοποιούν ότι η προσπάθεια και οι βαθμοί  είναι σημαντικοί αφού προβλέπουν όχι μόνο τις μελλοντικές σταδιοδρομίες  γι’ αυτούς που έχουν καλύτερους βαθμούς στο λύκειο με μεγαλύτερη επιτυχία στην απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων, αλλά και καλύτερη επιλογή από εργοδότες με υψηλότερες αποδοχές.

Κι αν σε λίγο καιρό το πανεπιστήμιο γίνει προσβάσιμο σε όλους η παγίδα είναι κρυμμένη πίσω από την πρόσοψη αυτής της ευρείας εισαγωγής, αφού η κατανόηση των σοβαρών  πανεπιστημιακών σπουδών, των απαιτήσεών τους και η μετέπειτα επιτυχία ξεκινάει από το σχολείο.

 Ας μη φοβόμαστε λοιπόν  να πούμε στα παιδιά μας πως αν δεν τα πάνε καλά στο λύκειο κινδυνεύουν να μη  τα πάνε καλά ούτε στο πανεπιστήμιο, ούτε στη δουλειά.